Trong vụ việc cả 03 người dân đồng loạt khởi kiện chủ tịch TP Lào Cai và chủ tịch tỉnh Lào Cai ra tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai. Người bị kiện gồm ông Đặng Xuân Phong – Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai và ông Lê Quang Minh – Chủ tịch UBND TP Lào Cai sẽ không trực tiếp dự toà mà đều uỷ quyền cho cấp phó tham dự. Tuy nhiên, trong cả 3 phiên toà, chủ toạ thay mặt HĐXX đều bất ngờ ra quyết định tạm đình chỉ vụ án với lý do tạm đình chỉ vụ án được HĐXX đưa ra là: Xét thấy cần đợi kết quả giải quyết vụ việc có liên quan đến việc giải quyết vụ án của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai.
Nhìn nhận toàn diện vụ việc dưới gốc độ pháp lý, tôi với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho cả 03 ông bà trên tại tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai xin đưa ra một số căn cứ cho việc Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai ra Quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án hành chính đối với ba vụ án trên là hoàn toàn không có căn cứ. Bởi vì:
Thứ nhất: Trong Quyết định tạm đình chỉ có nêu ra căn cứ tạm đình chỉ là “Xét thấy cần đợi kết quả giải quyết vụ việc có liên quan đến việc giải quyết vụ án của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai”. Tuy nhiên, tính đến ngày 22/8/2017, bà Nghĩa, bà Nga và ông Kha không nhận được thông tin về việc giải quyết của thanh tra tỉnh Lào Cai và cơ quan điều tra công an tỉnh Lào Cai. Điều này thể hiện ngay trong nội dung công văn phần kính gửi và nơi nhận không có gửi cho tòa án và các đương sự của vụ án.
Thứ hai: Tại phiên tòa sơ thẩm hành chính diễn ra ngày 22/8/2017, Hội đồng xét xử chỉ đưa ra Công văn của Thanh tra tỉnh Lào Cai gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, tại Công văn đó không có bất kỳ nội dung nào đề cập đến việc các cơ quan này đang đề nghị tiến hành giải quyết vụ việc có liên quan đến gia đình bà Nghĩa, bà Nga và ông Kha và ở đây mới chỉ dừng lại ở việc thanh tra tỉnh thấy có dấu hiệu tội phạm nên theo trình tự và quy định pháp luật nên kiến nghị sang cơ quan CSĐT công an tỉnh Lào Cai để xem xét và giải quyết. Việc có khởi tố vụ án hay không? Nếu có khởi tố sau đó là tiếp tục điều tra xem khởi tố bị can là những ai? Thời hạn điều tra còn phụ thuộc vào tính chất phức tạp của vụ án nên việc có kết luận điều tra khi nào…là còn phụ thuộc vào cơ quan CSĐT công an tỉnh Lào Cai. Việc kết luận của cơ quan CSĐT công an tỉnh Lào Cai là độc lập với tòa án, khi có kết luận điều tra thì các cá nhân và tập thể sai phạm đến đâu thì xử lý đến đó.
Thứ ba: Căn cứ điều 1 quyết định số 165/QĐ-TT của thanh tra tỉnh Lào Cai do chánh thanh tra Phan Đăng Toàn ký ngày 08/08/2016 “Về việc kiểm tra xem xét nội dung đơn của công dân” có ghi: Tiến hành kiểm tra nội dung đơn của công dân tại tổ 54 phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Thời gian kiểm tra và báo cáo chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 30/08/2016. Tiếp đó ngày 10 tháng 10 năm 2016 UBND tỉnh ra công văn số: 484/UBND-TCD “V/v trả lời đơn của ông Phạm Văn Hường” do ông Lê Ngọc Hưng, phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai ký trong đó nêu rõ:
“Sau khi nhận được đơn, Chủ tịch UBND tỉnh đã giao Thanh tra tỉnh kiểm tra, xem xét. Kết quả như sau:
- Về nội dung ông Phạm Văn Hường khiếu nại việc giao đất tái định cư cho 03 con của ông:
Liên quan đến nội dung này, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại đối với 03 con của ông Hường theo quy định của pháp luật và khẳng định việc đề nghị giao đất tái định cư là không có cơ sở giải quyết…….. Việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND tỉnh đảm bảo đúng trình tự, quy định của pháp luật.
Về nội dung ông Phạm Văn Hường tố cáo một số trường hợp mua đất của gia đình ông và một số trường hợp không có mặt tại tổ 54 lại được giao đất tái định cư tại dự án công trình: Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư nhà máy gạch Tuynel (cũ), tổ 54 phường Kim Tân, thành phố Lào Cai:
Qua làm việc với công dân về các trường hợp tố cáo trên, công dân đứng đơn cho rằng trường hợp bà Phạm Thị Nghĩa, Phạm Thị Nga, Phạm Văn Kha có hộ khẩu ổn định tại tổ 54 trước các hộ trên, được ông cho đất (có giấy viết tay), đã đóng thuế đất phi nông nghiệp, có thống kê nhà tạm khi GPMB giống các hộ được cấp tái định cư trên, vì vậy công dân đề nghị UBND tỉnh giao đất tái định cư, bồi thường tài sản, cây cối hoa màu theo đã thống kê cho các trường hợp Phạm Thị Nghĩa, Phạm Thị Nga, Phạm Văn Kha. Thực tế qua xác minh giải quyết khiếu nại của công dân Phạm Thị Nghĩa, Phạm Thị Nga, Phạm Văn Kha, các công dân này không được bồi thường về đất, không phải di chuyển chỗ ở nên không được tái định cư theo quy định.
Căn cứ điểm b, khoản 2 Điều 20 Luật tố cáo năm 2011 thì Chủ tịch UBND tỉnh không thụ lý, giải quyết nội dung đơn tố cáo ghi nào 14/6/2016 của ông Phạm Văn Hường, vì “Tố cáo về vụ việc mà nội dung và những thông tin người tố cáo cung cấp không có cơ sở để xác định người vi phạm, hành vi vi phạm pháp luật”. Chủ tịch UBND tỉnh trả lời để ông Phạm Văn Hường được biết, thực hiện”.
Đến ngày 05/06/2017 trong công văn số 245/UBND/TCD của UBND tỉnh Lào Cai do ông Lê Ngọc Hưng, phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai ký phúc đáp văn bản số 5331/VPCP-KSST ngày 24/05/2017 của văn phòng chính phủ thì một lần nữa UBND tỉnh Lào Cai đã khẳng định: “Việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND tỉnh đảm bảo đúng trình tự, quy định của pháp luật” và “ Việc giải quyết quyền lợi khi Nhà nước thu hồi đất của bà Phạm Thị nghĩa, Phạm Văn Kha và bà Phạm Thị Nga thực hiện theo bản án có hiệu lực pháp luật của tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai.
Có thể thấy việc ông Phạm Văn Hường có đơn khiếu nại và tố cáo gửi UBND tỉnh và UBND tỉnh đã giao cho thanh tra tỉnh kiểm tra xem xét nội dung đơn của công dân và thanh tra tỉnh đã có kết luận trả lời ông Hường là nội dung đơn tố cáo là Tố cáo về vụ việc mà nội dung và những thông tin người tố cáo cung cấp không có cơ sở để xác định người vi phạm, hành vi vi phạm pháp luật” và “Việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND tỉnh đảm bảo đúng trình tự, quy định của pháp luật”. Như vậy UBND tỉnh đã căn cứ vào kết luận của thanh tra tỉnh để ra các văn bản trên để trả lời cho ông Hường, bà Phạm Thị nghĩa, bà Phạm Thị Nga và ông Phạm Văn Kha thì nay trong Công văn của Thanh tra tỉnh Lào Cai gửi cơ quan CSĐT công an tỉnh Lào Cai về đề cập đến sai phạm trọng việc thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng và giao đất tái định cư dự án Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư Nhà máy gạch Tuynel thì đương hiên không liên quan đến vụ việc bà Phạm Thị nghĩa, bà Phạm Thị Nga và ông Phạm Văn Kha đang khởi kiện ra TAND tỉnh Lào Cai
Thứ ba: Đồng thời, trong Công văn của Thanh tra tỉnh Lào Cai có đề cập đến sai phạm trong việc thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng và giao đất tái định cư dự án Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư Nhà máy gạch Tuynel (cũ) tổ 54, phường Kim Tân, TP. Lào Cai nhưng trong Công văn không có nội dung nào đề cấp đến sai phạm trong thực hiện công tác thu hồi đất của các ông bà phạm bà Nghĩa, bà Nga, ông Kha nên Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai không thể suy luận rằng vấn đề kiến nghị của Thanh tra tỉnh Lào Cai có liên quan đến các ông bà này để ra Quyết định tạm đình chỉ vụ án. Thiết nghĩ tòa án xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, tòa án xét xử là căn cứ vào hồ sơ vụ án được thực hiện theo đúng trình tự thủ tục được quy định trong bộ luật tố tụng hành chính. Nếu phải cần chờ kết luận của cơ quan CSĐT công an tỉnh Lào Cai thì Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai mới có cơ sở để đưa vụ án ra xét xử thì liệu vụ việc có khách quan hay không khi mà kết luận cơ quan CSĐT công an tỉnh Lào Cai đã “tuyên án” thay cho tòa án.
Như thường lệ khi quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm thì tất yếu, bà Nghĩa, bà Nga, ông Kha sẽ đồng loạt kháng cáo ba Quyết định tạm đình chỉ vụ án hành chính của Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai ngày 22/8/2017.
Trưởng văn phòng
Luật sư: Khương Tân Phương
